Iris Chang

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Iris Shun-Ru Chang
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 marca 1968
Princeton

Data i miejsce śmierci

9 listopada 2004
Los Gatos

Przyczyna śmierci

samobójstwo

Zawód, zajęcie

aktywistka polityczna, dziennikarka, pisarka

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Iris Shun-Ru Chang[1] (ur. 28 marca 1968 w Princeton – zm. 9 listopada 2004 w Los Gatos[2]) – amerykańska dziennikarka pochodzenia chińskiego, autorka książek historycznych, aktywistka polityczna.

Jest autorką książki pt. Rzeź Nankinu z 1997 roku, opisującej masakrę nankińską. Postać Iris Chang jest tematem książki biograficznej Finding Iris Chang: friendship, ambition and the loss of an extraordinary mind z 2007 roku autorstwa Pauli Kamen[3][4], oraz filmu dokumentalnego Iris Chang: The Rape of Nanking z tego samego roku, z udziałem Olivii Cheng[5].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Iris Chang była córką dwóch profesorów uczelnianych, Ying-Ying Chang i Shau-Jin Changa[1][6][7], którzy wyemigrowali z Chińskiej Republiki Ludowej na Tajwan, i ostatecznie do Stanów Zjednoczonych. Chang urodziła się w Princeton w stanie New Jersey, wychowywała się w Champaign-Urbanie w stanie Illinois[8]. Dorastała, słuchając historii o masakrze w Nankinie, przed którą udało się uciec jej dziadkom ze strony matki. Kiedy próbowała szukać książek na ten temat w Bibliotece Publicznej w Champaign, okazało się, że biblioteka ta nie posiada żadnych publikacji na ten temat[7]. Uczęszczała do University Laboratory High School of Urbana, którą ukończyła w 1985 roku[9]. Początkowo studiowała informatykę, ale później przeniosła się na dziennikarstwo, uzyskując tytuł bachelor's degree na Uniwersytecie Illinois w Urbanie i Champaign w 1989 roku[4]. W czasie studiów pracowała również jako copywriterka dla Associated Press, New York Timesa i Chicago Tribune[8][10]. Następnie była nauczycielką i pisała artykuły do czasopism. Wyszła za mąż za Bretta Douglasa, konstruktora w przedsiębiorstwie Cisco Systems[11], którego poznała w czasie studiów. Miała z nim syna, Christophera[8]. Ostatnie lata swojego życia spędziła w San Jose w Kalifornii.

9 listopada 2004 popełniła samobójstwo, strzelając sobie w głowę[12][13][14][15][16]. Pochowano ją na Gate of Heaven Catholic Cemetery w Los Altos w Kalifornii[2].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jej imię nosi park miejski w San Jose, otwarty w 2019 roku[17][18].

Książki[edytuj | edytuj kod]

  • Thread of the silkworm[19]
  • The rape of Nanking: The forgotten holocaust of World War II (wydana w Polsce jako Rzeź Nankinu)[20][21]
  • The Chinese in America: a narrative history[22]

Inne publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Iris Chang and the forgotten holocaust: best essays from the Iris Chang Memorial Essay Contest, 2006[23]
  • The denial and its cost: reflections on the Nanking massacre, 70 years ago and beyond: best essays from Iris Chang memorial essay contest 2007[24]
  • Finding Iris Chang: friendship, ambition and the loss of an extraordinary mind[3]
  • The woman who could not forget: Iris Chang before and beyond The rape of Nanking[25]

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Posąg Iris Chang w Sali Pamięci Ofiar Masakry Nankińskiej w Nankinie

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Iris Chang [online], staff.washington.edu [dostęp 2021-01-10].
  2. ↑ a b Iris Chang (1968-2004) [online], Find a Grave [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  3. ↑ a b Paula Kamen, Finding Iris Chang: friendship, ambition and the loss of an extraordinary mind, Filadelfia: Da Capo, 2007, ISBN 0-306-81753-5, OCLC 646786595 [dostęp 2021-01-10].
  4. ↑ a b Kerry Reid, What Happened to Iris Chang? [online], Chicago Reader [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  5. ↑ Iris Chang - The Rape of Nanking - Showtime Schedule - The Film - Synopsis [online], www.irischangthemovie.com [dostęp 2021-01-10] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-13].
  6. ↑ Ying-Ying Chang [張盈盈] – Author [online], www.yy.irischang.net [dostęp 2021-01-10].
  7. ↑ a b Sue De Pasquale, Nightmare in Nanking [online], Johns Hopkins Magazine [dostęp 2021-01-10].
  8. ↑ a b c Iris Chang [online], IMDb [dostęp 2021-01-10].
  9. ↑ Uni Graduating Classes 1981-1990 [online], University of Illinois Laboratory High School [dostęp 2021-01-10].
  10. ↑ Paula Kamen, How "Iris Chang" became a verb [online], Salon.com [dostęp 2021-01-10].
  11. ↑ Heidi Benson, Historian Iris Chang won many battles / The war she lost raged within [online], SFGATE, 17 kwietnia 2005 [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  12. ↑ Iris Chang committed suicide. Now her mother aims to resurrect her reputation [online] [dostęp 2021-01-10].
  13. ↑ Who killed 'Rape of Nanking' author Iris Chang? [online], news.cgtn.com [dostęp 2021-01-10].
  14. ↑ Whatever Happened to Iris Chang? [online], CounterPunch.org, 12 grudnia 2008 [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  15. ↑ Kathleen E. McLaughlin, Iris Chang's suicide stunned those she tried so hard to help -- the survivors of Japan's 'Rape of Nanking' [online], SFGATE, 20 listopada 2004 [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  16. ↑ Bill Meyer, Iris Chang's mother dedicates self to daughter's vision of documenting Japanese Rape of Nanking [online], Cleveland.com, 7 kwietnia 2009 [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  17. ↑ Yale Wyatt, San Jose: Iris Chang Park finally set to open next month [online], San José Spotlight, 23 października 2019 [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  18. ↑ Iris Chang Park in San Jose ready for its unveiling: Pizarro [online], The Mercury News, 8 listopada 2019 [dostęp 2021-01-10] (ang.).
  19. ↑ Iris Chang, Thread of the silkworm, Nowy Jork: Basic Books, 1995, ISBN 0-465-08716-7, OCLC 32970226 [dostęp 2021-01-10].
  20. ↑ Iris Chang, The rape of Nanking: The forgotten holocaust of World War II, wyd. 1, Nowy Jork: Basic Books, 1997, ISBN 0-465-06835-9, OCLC 37281852 [dostęp 2021-01-10].
  21. ↑ Konrad Godlewski, Rzeź Nankinu, Warszawa: Wielka Litera, 2013, ISBN 978-83-63387-63-1, OCLC 827755644 [dostęp 2021-01-10].
  22. ↑ Iris Chang, The Chinese in America: a narrative history, Nowy Jork: Penguin, 2004, ISBN 0-14-200417-0, OCLC 55136302 [dostęp 2021-01-10].
  23. ↑ Iris Chang Memorial Fund, Iris Chang and the forgotten holocaust: best essays from the Iris Chang Memorial Essay Contest, 2006, Nowy Jork: Cozy House Publisher, 2007, ISBN 978-1-59343-060-3, OCLC 185036354 [dostęp 2021-01-10].
  24. ↑ Iris Chang Memorial Fund, The denial and its cost: reflections on the Nanking massacre, 70 years ago and beyond: best essays from Iris Chang memorial essay contest 2007., Nowy Jork: Cozy House Publisher, 2008, ISBN 978-1-59343-080-1, OCLC 262479450 [dostęp 2021-01-10].
  25. ↑ Iris Chang, The woman who could not forget: Iris Chang before and beyond The rape of Nanking, Nowy Jork: Pegasus, 2011, ISBN 978-1-60598-172-7, OCLC 668194709 [dostęp 2021-01-10].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iris_Chang&oldid=73197667”